Αισθάνοµαι πως βιάστηκα, ψάχνοντας για ίχνη πολιτικής στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, να προσπεράσω το επιβλητικό Aξιον εστί, για να περάσω στη µάλλον αναρχική Μαρία Νεφέλη και στον πολλαπλώς απρόβλεπτο Μικρό Ναυτίλο , όπου, σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, η ποιητική γλώσσα προσγειώνεται, όπως θα δούµε την άλλη Κυριακή, στην πολιτική κυριολεξία.
Αναπληρώνοντας εξ υστέρου κάπως το κενό, θα επιµείνω σήµερα στην Ωδή ι ' , τη µελωδικότερη των «Παθών». Προηγούνται όµως δύο περιφερεικά στοιχεία, που διαφωτίζουν, λοξά έστω, την πολιτική τύχη του Αξιον εστί. Το ένα είναι βιογραφικό· το άλλο κατά κάποιον τρόπο βιβλιογραφικό. Το πρώτο αναφέρεται στο νεανικό ενδιαφέρον του ποιητή για τον επαναστατικό µαρξισµό, στην εκδοχή του τροτσκισµού. Μετέφρασε µάλιστα ο νεαρός Ελύτης και άρθρα του Τρότσκι για φοιτητική εφηµερίδα, προοιωνίζοντας έτσι την παραβατική απόκλιση της ποίησής του, ενµέρει και της ζωής του. ∆εν θα επιµείνω.
Η βιβλιογραφική εξάλλου παράµετρος σχετίζεται µε την πρώτη, µερική εµφάνιση του Αξιον εστί. Σίγουρα δεν είναι τυχαία η προδηµοσίευση αποσπασµάτων στην «Επιθεώρηση Τέχνης» (1958), υποδηλώνοντας αµοιβαία ιδεολογική συµπάθεια. Η οποία επικυρώθηκε και πήρε απρόβλεπτες, καλλιτεχνικές και πολιτικές, διαστάσεις (στο εσωτερικό και στο εξωτερικό), όταν (1964) µελοποίησε το θεµελιακό αυτό έργο µε αστείρευτη έµπνευση ο Μίκης Θεοδωράκης, καθιστώντας το έµβληµα αντιστασιακό στα επερχόµενα χρόνια της χούντας. Κάτω από τις συνθήκες αυτές το Αξιον εστί σφραγίστηκε, οριστικά πλέον, ως ποιητικό έργο πολιτικής αυτογνωσίας και εγρήγορσης.
Δ. Ν. Μαρωνίτης
Νόμπελ Λογοτεχνίας [1979]
ημερομηνία έκδοσης | 07 Ιανουαρίου 2001 |
---|---|
ημερομηνία 1ης έκδοσης | Ίκαρος 1958 |
αριθμός σελίδων | 96 |
διαστάσεις | 24.5 x 16 |
εξώφυλλο | άδετο |
ISBN | 978-960-7233-46-8 |