bookartia

Ο πόνος της εγκατάλειψης αλλά και η ψυχολογία µιας ολόκληρης πόλης µέσα από τον βέλγο ανατόµο της ανθρώπινης ψυχής Ζορζ Σιµενόν. 

Οκτώβριος, παραµονές του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, στο Μουλέν, µια πόλη της γαλλικής επαρχίας. Μια νύχτα µε βροχή, ελάχιστα ερωτευµένα ζευγαράκια βρίσκονται στην αίθουσα του τοπικού κινηµατογράφου.

Στηλιτεύει τον αναποτελεσματικό παραλογισμό του κυρίαρχου πολιτικοοικονομικού λόγου, ο οποίος «φαίνεται να εξελίσσεται σε κυριολεκτικά ολοκληρωτική δοξασία». Το νέο βιβλίο του Κωνσταντίνου Τσουκαλά, ομότιμου καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το διατρέχει μια «απορία», μια διερώτηση καλύτερα.

«Για μένα η αστυνομική λογοτεχνία δεν έχει καμία σχέση με την ανεύρεση του ενόχου. Απλώς σκιαγραφεί με τον καλύτερο τρόπο την κοινωνία μιας πόλης, μιας χώρας. Γι' αυτό τα δικά μου αναγνώσματα περιλαμβάνουν συγγραφείς σαν τον Τζορτζ Πελεκάνος».

Ο βρετανός συγγραφέας, με την παγκόσμια αναγνώριση, μιλάει αποκλειστικά στο «Βήμα» για τα βιβλία του, τη θετή του πατρίδα Ιρλανδία, τον αυτισμό του γιου του και την εμπειρία του από τα νησιά του Αιγαίου

Θα μπορούσα να κάνω ένα μοντάζ από φράσεις και παραγράφους της Ξεχασμένης φρουράς και να καθαρίσω. Οχι από τεμπελιά, όχι από ντροπή για την ανεπάρκειά μου μπροστά στη φοβερή και τρομερή λογοτεχνική, θεατρική, μουσική, εικαστική αρματωσιά του Μένη Κουμανταρέα, αλλά γιατί τα κείμενα του τόμου, όλα μαζί, συνιστούν ένα στέρεο σύμπαν διά χειρός, ματιάς και πνοής Μένη και μια παρουσίαση δεν έχει κάτι να συμπληρώσει ή να παρατηρήσει ή να τονίσει καλύτερα από τον τρόπο του συγγραφέα.

Προσθέτω μάλιστα εξαρχής ότι ακόμη και όσα είναι σχεδόν δοκιμιακού χαρακτήρα, και μάλιστα σε εμβάθυνση και στοχαστικότητα που τα συμπαρατάσσει δίπλα στις Σκουληκότρυπες του Τζον Φάουλς και στη Μάγισσα τέχνη του Νόρμαν Μέιλερ, είναι ατόφια σωθικά λογοτεχνίας. Οσα θα πω είναι συνδυασμός θαυμασμού και αγάπης. Το σημειώνω γιατί δεν ταυτίζονται πάντα μέσα μου οι συγγραφείς που θαυμάζω με τους συγγραφείς που αγαπώ.

Ο συγγραφέας μιλάει αποκλειστικά στο «Βήμα» για το νέο του βιβλίο, «Θάνατος στο Βαλπαραΐζο»ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 17/02/2013 Μπασκόζος Γιάννης

Στο τελευταίο του μυθιστόρημα ο Μένης Κουμανταρέας θα εκπλήξει τον αναγνώστη: ως χώρο όπου διαδραματίζεται η ιστορία του επιλέγει τη μακρινή Χιλή και το εξωτικό λιμάνι Βαλπαραΐζο, ενώ η μεγάλη έκπληξη είναι ο ήρωάς του, ο Εριχ Χόνεκερ, ο εξόριστος στη Χιλή ηγέτης της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Ο τελευταίος ζει τις τελευταίες ημέρες του και εξομολογείται σε έναν νεαρό έλληνα γιατρό τα παθήματα αλλά και τις εμμονές του.

Συνέντευξη στον Γιώργο Καρουζάκη

Το βιβλίο της Ζυράννας Ζατέλη «Το πάθος χιλιάδες φορές» (εκδ. Καστανιώτη) εκπληρώνει με τρόπο θαυμαστό τις προσδοκίες όσων το περίμεναν με ανυπομονησία. Επαναφέρει, όμως, κι άλλες ιδιότητες της λογοτεχνίας, που οι ταχύτητες της εποχής μάλλον έχουν αμβλύνει. «Το πάθος χιλιάδες φορές» προσφέρει γενναιόδωρα στον αναγνώστη τη δυνατότητα να είναι συμμέτοχος σ' ένα μακρύ ταξίδι σε μυστικές... ψυχικές τοποθεσίες. Ταξίδι, όχι μόνο σαγηνευτικό, αλλά και βαθιά ιαματικό. Δεν του λείπει, επίσης, το χιούμορ, εκείνο, όμως, το σχεδόν αδιόρατο χιούμορ, που μοιάζει να αποφορτίζει με την υγρασία του τις δίνες του εαυτού.

Αν και αυτοτελές, το μυθιστόρημα γεφυρώνει το πρώτο και το τρίτο βιβλίο της τριλογίας, «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους». Με φόντο το υποβλητικό τοπίο της υπαίθρου στη Βόρεια Ελλάδα, παρακολουθούμε, ανάμεσα σε θαυμαστά και απρόβλεπτα επεισόδια, τη διαδρομή ενός αινιγματικού κοριτσιού, της Λεύκας, από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση. Δαίμονές της είναι ο έρωτας που «τρώει τα σωθικά» και η βάσανος της γραφής και της δημιουργίας. Η Ζυράννα Ζατέλη, ήρεμη, γήινη και συντροφιά με την πιο κοινωνική γάτα του σπιτιού της, τη Σέρκα, μας μίλησε για το νέο της βιβλίο.

Πιστεύω ακράδαντα ότι το να δημιουργήσεις και να κλείσεις μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου μια καλή ιστορία, μια ιστορία που θα κάνει όσους τη διαβάσουν (λίγοι, πολλοί ή εκατομμύρια) να ταυτιστούν, να συγκινηθούν, να φοβηθούν, να ζήσουν στον κόσμο της, είναι μια ικανότητα που ανήκει στην τέχνη της μαγείας. Και ξέρω ότι θα διαβάσω κάτι αληθινά καλό σχεδόν από τις πρώτες σελίδες, μερικές φορές και από την αύρα του βιβλίου - μιας και μιλάμε για μαγεία.

Αυτό ακριβώς συνέβη και με το «Τελευταίο αίνιγμα» της Marisha Pessl. Το ξεχώρισα ήδη από τον πάγκο του βιβλιοπωλείου και, λες και με ξεχώρισε κι αυτό, ήρθε μόνο του σε μένα λίγες μέρες αργότερα. Γιατί όλες οι καλές ιστορίες είναι ζωντανές. Και η σκοτεινή ιστορία που ξεδιπλώνεται μέσα στις 800 σελίδες της είναι αριστουργηματικά καλή. Και επικίνδυνα ζωντανή: παραμονεύει σαν αιλουροειδές...

Οσοι παρακολουθούν τον αστυνόμο Κώστα Χαρίτο γνωρίζουν καλά ότι σε στιγμές δυσκολίας και αμηχανίας καταφεύγει στο «Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης» του Δ. Δημητράκου. Τον βοηθά πολύ όπως φαίνεται τον βασικό πρωταγωνιστή των βιβλίων του Πέτρου Μάρκαρη αυτό που ισχυριζόταν ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης, «αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Αν μάλιστα αραδιάσουμε με τη σειρά τα λήμματα που σκαλίζει στη διάρκεια της πλέον πρόσφατης υπόθεσης που προσπαθεί να διαλευκάνει - «βία», «φασισμός», «χρεοκοπία», «χαράτσι», «χρηματισμός», «γραφειοκρατία», «κωλυσιεργία», «ανικανότης» -, εμφανίζεται μπροστά μας η ραχοκοκαλιά του μυθιστορήματος «Τίτλοι τέλους» που γράφτηκε ως «επίλογος» στην «Τριλογία της Κρίσεως», ένα λογοτεχνικό εγχείρημα με κάμποσο ρίσκο που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο παράλογο από τον θάνατο εκείνων που αγαπάμε, μας λέει ο Αύγουστος Κορτώ έναν χρόνο μετά το πένθιμο «Βιβλίο της Κατερίνας». Αυτό εδώ είναι το βιβλίο της Νόρας και του Χάρη, που χάνονται μαζί στις παραισθήσεις της παράνοιας, αδυνατώντας να αντέξουν την επίγνωση του αδόκητου χαμού του εξάχρονου γιου τους.

Η λογική τους αρνείται να αποδεχθεί την παράλογη απώλειά τους. Γι' αυτό είναι και οι δύο έτοιμοι να καλωσορίσουν την υπερφυσική επανεμφάνιση του παιδιού τους σε ένα κοινό όνειρο, όπου τους υπόσχεται την επιστροφή του στη ζωή με τον όρο, όμως, να κάνουν πρώτα αυτό που φοβούνται περισσότερο, «αυτό που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει χωρίς να ξεπεράσει τα όρια του εαυτού του».